TY - JOUR ID - 36773 TI - قانون و قانون‌گذاری در حکومت اسلامی با تأکید بر دیدگاه میرزای نائینی و امام خمینی(ره) JO - اندیشنامه ولایت JA - AV LA - fa SN - AU - حیدری خورمیزی, سید محمد AD - استادیار فقه و اصول مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 3 IS - 6 SP - 87 EP - 104 KW - قانون KW - قانون‌گذاری KW - حکومت اسلامی KW - مشروطیت KW - ولایت فقیه KW - میرزای نائینی KW - امام خمینی(ره) DO - N2 - در اندیشة سیاسی اسلام، قانون یکی از ارکان حکومت است و منظور از آن، عبارت است از احکام و مقرراتِ الزام‌آور که توسط مقامی که اختیار قانون‌گذاری دارد، وضع و به اجرا گذارده می‌شود. هدف از تدوین قانون در جامعه، رفع نیازهای روزمره و ادارة منظم و مستمر امور است. محقق نائینی و امام خمینی6 فقیهانی هستند که نگاهی وحدت‌انگارانه به قانون‌گذاری در جامعه دارند. در هر دو دیدگاه، وظیفة قانون‌گذاری و تشریع، بر عهدة خداوند است و قانونِ خداوند، داور اصلی اعمال مردم است، بر این اساس، امکان قانون‌گذاری برای جامعة بشری در هر دو دیدگاه قابل تصور است؛ اما هر یک به فراخور نگاه دین‌شناسانه‌شان محدوده و شرایط مشخصی را برای قانون‌گذاری مطرح می‌کنند. از دیدگاه میرزای نائینی، حکومت به حصر عقلی و تقسیم منطقی، از دو شکل تملیکیّه و ولایتیّه خارج نیست. نوع اوّل آن، عقلاً ظلم و نوع دوم آن از باب دفع افسد به فاسد قابل توجیه است. از دیدگاه امام خمینی6 حکومت‌ها به چهار نوع تقسیم می‌شوند که در زمان غیبت با تشکیل حکومت اسلامی و مشروع بودن شخص حاکم، امرقانون‌گذاری میسّر است. پژوهش حاضر بعد از تحلیل و تبیین نظرات به روش تحلیلی، به این نتیجه رسیده که در هر دو دیدگاه، وضع قانون، نقطة عزیمتش بر مسئلة ولایت فقیه متصور است. UR - https://avj.smc.ac.ir/article_36773.html L1 - https://avj.smc.ac.ir/article_36773_746de2b9000b5f00fe3ac0a65024bac5.pdf ER -